
اتفاقی که روی آنتن چند شبکه رادیویی و تلویزیونی رخ داد چه عاملی داشت؟
فاطمه پاقلعهنژاد؛ یک روز از اتفاق عجیبی که روی آنتن چند شبکه تلویزیونی و رادیویی رخ داد میگذرد و هنوز پاسخ مناسبی از سوی هیچ نهادی به افکار عمومی درباره عامل این اتفاق داده نشده است. روابط عمومی صداوسیما سکوت کرده و تنها در یک گفتوگو با معاون فنی سازمان صداوسیما ساعتی پس از اتفاق، توضیحات مبهمی به مخاطب ارائه شد. بخش خبری بیستوسی گزارشی در واکنش به این اتفاق روی آنتن برد که بیشتر به دنبال مسخره کردن و تحقیر گروهک منافقین بود تا پاسخ دادن به سوالات بیشماری که درباره چرایی رخ دادن این اتفاق در ذهن مخاطب شکل گرفته است.
همین موضوع گمانهزنیها درباره این اتفاق عجیب را در شبکههای اجتماعی داغ کرده است. برخی از نفوذ میگویند و عده کمتری از هک. حدس عدهای دیگر خرابکاری با استفاده از نفوذ عامل انسانی است و برخی دیگر تئوری توطئه را محور گمانهزنی خود قرار داده و از تلاش برای خالی کردن زیر پای رئیس جدید صداوسیما نوشتهاند.
هک سیستم
«هک» اولین کلیدواژهای بود که پس از رخ دادن اتفاق دهان به دهان چرخید و به خصوص عامه مردم تنها توجیهی که برای این اتفاق به ذهنشان میرسید هک کردن سیستمها به دست عوامل سازمان مجاهدین (منافقین) بود. نگاهی به اغلب توئیتهایی که در دقایقی پس از پخش تصاویر و صدای سرکردههای گروهک منافقین از شبکه یک منتشر شد، این موضوع را تایید میکند که در نگاه اول همه حدس و گمانها به سمت هک و حمله سایبری رفت. این حدس اما کمتر از یک ساعت بعد با ارائه نظرات تخصصیتر رد شد.
سایت تبیان نوشت: «سیستمهای فنی و پخش صداوسیما کاملا ایزوله است و پروتکلهای امنیتی قابل قبولی دارد و امکان دسترسی از طریق اینترنت ندارد. پیگیریهای ما نشان میدهد که منافقین توانستهاند از طریق سامانه پخش برنامههای بازرگانی و بخشهای ضبطی رادیویی برای لحظاتی روی آنتن صداوسیما خودنمایی کنند.»
نفوذ
نفوذ حدس دیگری بود که برخی از افراد که عموما با تلویزیون و رادیو همکاری داشتهاند آن را بیان کردند. عبدالله عبدی در توئیتی نوشت: «به عنوان یک تهیهکننده که با پخش تلویزیون کار کردم احتمال هک را بسیار پایین میدانم. به نظرم نفوذ انسانی بوده. پیام بازرگانی به صورت باکس آماده ارسال میشه. یا ناظر کوتاهی کرده یا در یک فاصله زمانی کسی فایل رجویها را با فایل بازرگانی جابجا کرده.» فرد مطلع دیگری که سابقه کار در رادیو را دارد حدس خود را اینطور بیان کرده: «رادیو سیستمی به نام سیستم آوا دارد که آگهیها و موسیقی روی آن بارگذاری میشود. تمام رادیوهایی که این اتفاق روی آنتن آنها رخ داده روی سیستم آوا بودند و برنامه زنده نبوده. سیستم آوا به این راحتی قابل هک کردن نیست.»
مسلم معین کاربر دیگری است که در توئیتی موضوع هک را اینطور رد میکند: «معتقدم منافقین عرضه هک تلویزیون ایران را نداشتند. این جماعت اگر مغز هک داشتند که ترور نمیکردند.» او در توئیت دیگری درباره عامل نفوذ مینویسد: «موضوع اخلال در امواج صداوسیما از جنبه مساله نفوذ مهم است. وقتی افرادی در پوشش خودی در برخی مجموعهها و موسسات و رسانهها و… بیپروا در برابر جریان انقلاب از جنایات پهلوی و رجوی و… دفاع میکنند، یعنی نفوذ جدی و عیان و البته قابل ریشهکنی است.» کاربر دیگری هم هشدار داده: آقای صداوسیما نفوذیها را دریاب! رسانه ملی یک موسسه خصوصی نیست که غافلگیر شویم!
خرابکاری و خالی کردن زیر پای رئیس جدید سازمان صداوسیما
بعد از گذشت چند ساعت از اتفاق رخ داده روی آنتن تلویزیون و کم شدن واکنشهای هیجانی، برخی از حدس و گمانها با چاشنی تئوری توطئه همراه شد و عدهای از خرابکاری برای خالی کردن زیر پای پیمان جبلی رئیس جدید سازمان صداوسیما نوشتند.
کاربری دراینباره نوشت: «هک شبکه یک اولین ضرب شست مخالفان جبلی رئیس جدید سازمان صداوسیما بود تا بگویند اگر منافع ما را به خطر بیندازی سرنگونت میکنیم.» و کاربر دیگری نوشت: «اصلا بعید نیست بخوان با سناریوهای تکراری، سناریوی سرافراز رو سر پیمان جبلی هم پیاده کنند و جلوی تحولات زیربناییتر صداوسیما را بگیرند. جناب جبلی تسلیم نشو!» و دیگری نوشت: «هک یا اختلال در برنامههای صداوسیما، فقط برای زمین زدن و بیآبرویی پیمان جبلی بود و بس»
دیگری علاوه بر خالی کردن زیر پای پیمان جبلی به سناریوی حامیان طرح صیانت هم اشاره کرد: «سازمان مجاهدین خلق (منافقین) آنقدر جنایت کرده و بین مردم بدنام است که با این تحرکات مورد استقبال هیچ گروه و جریانی از مردم قرار نمیگیره اما مسخرهتر، حمله یک عده از سازمانیها به پیمان جبلی است و مسخرهتر از آن هم، حامیان طرح صیانت هستند که هر حمله سایبری اتفاق میافتد خوشحال میشوند.»
اینها تنها بخشی از واکنشها به اتفاق عجیبی است که روی آنتن تلویزیون رخ داد. اینکه آیا دستهایی پشت پرده است برای زمین زدن پیمان جبلی یا اینکه یک عامل نفوذی توانسته اینگونه آنتن رسانه ملی را بازیچه قرار دهد، هر دو حدس و گمانهایی هستند که برای سازمانی به وسعت صداوسیما قابل اغماض نیستند و امیدواریم رسانه ملی هر چه زودتر در جهت شفافسازی موضوع برای افکار عمومی کاری انجام دهد تا از گمانهزنیهای اشتباه جلوگیری کند.