مورد عجیب اولین جشنواره فیلم فجر
نخستین دوره جشنواره فیلم فجر با عنوان «فستیوال بین‌المللی فیلم فجر» در سال 1361 و در بحبوحه جنگ تحمیلی برگزار شد.
دبیری این دوره از جشنواره را حسین وَخشوری رئیس اداره کل تحقیقات وزارت ارشاد برعهده داشت و افتتاحیه آن به صورت مشترک با افتتاحیه اولین دوره جشنواره تئاتر فجر، عصر روز یازدهم بهمن ماه با پیام میرحسین موسوی نخست وزیر و سخنرانی سیدمحمد خاتمی وزیر فرهنک و ارشاد اسلامی برگزار شد.
اولین دوره جشنواره فیلم فجر در حال و هوای ایدئولوژی‌های سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی و با توجه ویژه به کشور همفکر کوبا و سهم سرخپوستان و سیاهپوستان از سینما، در 8بخش مسابقه، نمایش‌های ویژه، چشم‌انداز سینمای کوبا، سینمای ایتالیا از نئورئالیسم تا امروز، سینمای کودکان و نوجوانان، سرخپوستان و سیاهپوستان در سینما، چشم‌انداز سینمای ایران بعد انقلاب و بخش فیلم‌های 8 و 16میلی‌متری برگزار شد.
وخشوری دبیر این دوره از جشنواره، در گفت‌وگویی بودجه آن را 300هزارتومان و درآمدش را نزدیک به یک میلیون تومان عنوان کرده است.
خط قرمز (مسعود کیمیایی)، مرگ یزدگرد (بهرام بیضایی)، حاجی واشنگتن (علی حاتمی)، سفیر (فریبرز صالح) و اشباح (رضا میرلوحی) 5فیلم بخش حرفه‌ای این جشنواره بودند که دو فیلم «خط قرمز» و «مرگ یزدگرد» به دلیل مشکل حجاب بازیگرانشان هیچ‌گاه رنگ اکران به خود ندیدند و «حاجی واشنگتن» 16 سال بعد و پس از مرگ علی حاتمی مجوز نمایش گرفت. برای این فیلمها گاهی صف‌های چندصدمتری تشکیل می‌شد و برخی افراد از 6صبح تا 6عصر در صف می‌ایستادند تا در یکی از نمایش‌ها این 5فیلم را تماشا کنند. اتفاقی که نشانگر نیاز جامعه به هنر و سینما و سرگرمی در سال‌های سخت جنگ بود.
با این وجود و در حالی‌که چندباری پیش آمد که استقبال تماشاگران از این فیلمها به دخالت پلیس و حتی تیراندازی هوایی منجر شود اما در نهایت هیات داوران این دوره از جشنواره فیلم فجر که هیچ‌گاه نامشان مشخص نشد، با این توجیه که «نتوانستیم هیچ کدام از این فیلمها را به عنوان الگو معرفی کنیم» به هیچ فیلمی جایزه نداد.
این دوره از جشنواره بیست و چهارم بهمن 61 درسالن سینماآزادی و با اهدای چندین دیپلم افتخار به برگزیدگان بخش‌های غیررقابتی به پایان رسید.
